Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti Yorumları

Bu film, ilk filmin hayvanların insan biçimci/antropomorfist şekillerde tasvir edilmesi ve insani yönlerin ve niteliklerin yüceltilmesi anlamında bir devamı, evet. İnsan uygarlığının doğaya ve hayvanlara ve elbette yaşayan bütün canlılara yaptıklarını göstermesi anlamında aynen ilk film gibi bizi farklı bir noktadan bağırmaya çağırıyor, burası doğru; ama aynı zamanda bütün hayvan karakterleri kaale almamızın ve önemsememizin sebebi de onların aslında insan gibi olmaya başlamaları, yani akıllarını kullanmaya başlamaları oluyor. Bu noktada en azından hayvan hakları ile ilgilenenler açısından hayvanların gerçekten de kaale alınmamalarındaki en büyük sebep, hayvanların insan zekasına sahip olmaması sebebiyle sömürülmeye ve acı çekmeye devam etmesidir. Hayvanlar başlarına gelen bütün o kötülüklerin sebebini kavrayamıyor, ama onlara yaşatılan bütün bu zulümleri, kötülükleri, ve acıyı yaşayarak, ızdırap çekerek hayatta kalmaya çalışıyor ve ölüyorlar, öldürülüyorlar. Kıstas noktamız onların insan gibi bir zekası olması değil, insan gibi his ve duyguları olması; ölmek değil yaşamak istemeleri olmalı. Hayvanları akıl sahibi olduklarında insanlar gibi herşeyi yıkacak gibi bir tavırlar eleştirerek insanı öven bir eleştiri yapmak hiç doğru değil, gerçekçi değil. Bu yüzden hayvanların akıl sahibi olur olmaz iktidar hırsına kapılmaları ve özellikle de bunu yapanın Koba olması bana samimiyetsiz geliyor. Koba'nın ilk filmde korkunç hayvan deneylerinde kullanılan ve artık acı çekmeye karşı nasır bağlamış bir maymun olduğunu biliyoruz. Hayvan hakları ve hayvan deneyleri konusunda birşeyler okuyanlar, izleyenler Koba'nın başına gelenlerin milyonlarca hayvanın günlük, rutin yaşam standardı olduğunu biliyor. Bilmeyenler dayanabileceklerse youtube'dan izlesin. Koskoca filmi Koba'nın kötülüğü üzerine kurmak ve Sezar'ı insanlardan özür dileyen ve kendi türünü suçlayan bir konuma indirgemek bana hiç masum görünmüyor. Koba'dan veya isimsiz Kobalardan, rahatça her yıl deneylerden öldürülen hayvanlardan kim insanlar adına özür diledi ki -ki buna birinci filmdeki iyi bilim adamları da dahil- Koba adına Sezar bütün insanlardan özür dilesin? Dilemeli mi?

Hayvanları veya doğayı olduğu gibi anlatabilmek ve ortak noktalara temas ederek hikayeler anlatmak bir meziyet ve bu meziyetin çok güzel sergilendiği eserler var; mesela Pi'nin Yaşamı ya da The Grey... Hayvanlar veya doğa, onların olmamızı istediği şey değil, olmak zorunda da değil, ve onları bizim istediğimiz şey olmaya zorlarken nesnel ve hakiki olan şeyi gözden kaçırabiliyoruz, kaçırıyoruz. Maymunlar Gezegeni serisinin devam filminde de hakiki olanı anlama çabası- ki ilk filmde daha samimi bir çaba görürken- hayvanlarla ilgili gerçek olmayan masallara kapılıp gidiyor ve onların yaşamak zorunda bırakıldığı kötülükleri görmemizi, anlamamızı mümkün kılmadan bitiyor.