Acı Ay

Gerçekten çok kaliteli bir film. Aşk-sevgi-seks üzerine neredeyse her konuyu ele almışlar desem yeridir. 7 yıllık evliliklerine renk katman için hindistana bir yolculuğa çıkan çift (Nigel ile Fiona) gemideki kişilerle haşir neşir olarak yolculuklarını sürdürmektedir. Nigel, Mimi’nin sahnede dans edişini görür ve etkilenir. Kendisine ilk açılışı pek başarılı olmaz, kamarasına dönerken kocası Oscar ile tanışır. Oscar, kendisini uyarır ve odasına davet edip, Mimi ile olan ilişkilerini baştan anlatmaya başlar. İşte film bu noktadan sonra başlar.

Film, bir ilişkinin veya bir kişiyi sevmenin nasıl saplantı olacağını güzel anlatmıştır. Mimi, Oscar’ı ona taparcasına sevmektedir. Böylesi saplantılı bir aşk, cinselliğe döküldüğünde her yaptıklarından sıkılmaya ve hep bir tık üstünü aramaya başlarlar. Tabii böyle bir arayış bir noktadan ileriye gidememektedir. Oscar bu durumun sıkıcılığından dolayı, Mimi’ye karşı tavırlarını değiştirmeye başlar. Mimi dibe vurduktan sonra filmin ikinci kısmı başlar ve bu sefer kadının erkeği esir edişini izlemeye başlıyoruz. Aynı zamanda da 7 yıllık evliliğin durağanlığının farkına varan Nigel’in nasıl farkında olmadan bir duygu esintisine kapıldığını da izliyoruz.

Filmin anlatılışı, işlenişi ve sanat yönetmenliği çok güzeldi. Özellikle dans sahneleri harikaydı. Filmin sonunda Fiona/Mimi ilişkisi yersiz geldi bana. Daha mantıklı bir hamleyle son olmasını isterdim.

Ne zaman Karaköye demirlemiş lüks tur gemilerini görsem, aklıma şu lanet film gelir. Bu nedenle bir kez bile, o gemide ben de olsaydım diye düşünmek içimden gelmedi. Dekadan ve Nihilist Yolcular! Bizden soyca bir farkınız yok. Sadece sizin kadar ileri gitmek, derece farkını sıfırlamak için gerekli imkanı, olanağı sağlayacak maddi kudrete erişemedik. Maneviyat deseniz, Piç hergelenin Kelamını duyan Efendi oğlanda ne itikat kaldıysa o kadar. Sözüm ayrıca size Bruckner ve Polanski - Bilseydiniz aşağıdaki dizeleri, limana adım atmaya dahi mecaliniz kalmazdı. Kavafisden gelsin o zaman, Oscarın kenti Paris şerefine :

dedin "bir başka ülkeye, bir başka denize gideceğim.

bundan daha iyi başka bir kent bulunur elbet.

yazgıdır yakama yapışır neye kalkışsam;

ve yüreğim gömülü bir ceset sanki.

aklım daha nice kalacak bu çorak ülkede.

nereye çevirsem gözlerimi, nereye baksam

hayatımın kayıp yıkıntıları çıkıyor karşıma,

yıllarıma kıydığım, boşa harcadığım."

yeni ülkeler bulamayacaksin, başka denizler

bulamayacaksin.

bu kent peşini birakmayacak. ayni sokaklarda

dolaşacaksın. ayni mahallede yaşlanacaksın;

ayni evlerde kır düşecek saçlarına.

bu kenttir gidip göreceğin yer. bir başkasını umma -

bir gemi yok, bir yol yok sana.

değil mi ki, hayatına kıydın burada

bu küçücük köşede, ona kıydın demektir bütün dünyada. ( Meal : gimeno - 21858 versiyonu )

Not : Amerikan Tarzı özgürlük anlayışına özenen arkadaşlara, bu türden bir yaşamın dayandığı sınırları ve nihayetinde toslamaya mahkum olduğu çıkmaz ve açmazları irdelemesi nedeniyle, bu esere dikkat etmelerini öneririm. Zaten hepimize dayatılan düşler de bu anlayıştan ibaret değilmiş gibi tepeden, züppe eleştirmenler gibi bakmanın lüzümü yok. Polanski’nin Amerika macerasını bilenler, neden bu gemiye atlayıp, yolculuğa çıktığını anlayacak, ayrıca filmin geçmiş zaman deneyimleri üzerine sunduğu çeşitlemeleri, tecrübe abidesi bir sanatçının itiraflarını dinlermiş gibi, bir tür ender bulunan estetik duyumsama hazzı eşliğinde, dimağında ve yüreğinde içselleştirebilecektir.

Romantik görüntüler ile başlayan film ustaca evrilerek bir efendi-köle ilişkisine dönüşüveriyor. Yükselen, düşen, sonra tersine yükselen ve düşen bu ilişkinin dinamiği, gerçek olamayacak kadar yapay, can yakacak kadar gerçeklik hissi ile veriliyor.

Film, müziklerin seçiminden başlayarak her sahnesinde, her diyalogta bir şeylere atıfta bulunan zekice kotarılmış senaryosuyla; önce kadının sonra erkeğin nasıl köleleştirildiğini anlatırken, soğuk görünümlü eşe(Fiona-Kristin Scott Thomas) alternatif seksi bir kadının (Mimi-Emmanuelle Seigner) cazibesinin esiri olma yönünde giden şaşkın adamın (Nigel-Hugh Grant) tutkularının esiri olmasının önündeki engel erdem mi, ahlak anlayışı mı? Yoksa bu konudaki basiretsizliği mi sorusunu sorduruyor en temelde.

Film boyunca Oscar’da ki fiziksel ve ruhsal değişim Peter Coyote tarafından sıradışı bir oyunculuk ile anlatılmış. Çektiği acının ağırlığı altında ezilmekte olan Oscar, paylaşma gereksinimi duymaktadır. Bu nedenle kurban olarak Nigel’i seçer. Oscar, Nigel üzerinde tartışmasız tahakküm kurar. Nigel zaten zayıf karakterli biridir. Bu nedenle Oscar Fiona üzerinden öyküsünü paylaşmadığına pişman olur.

Aşk, sevgi, bağlılık, tutku, korku gibi duyguların kontrol edilemediğinde ne denli tehlikeli olabileceğine dikkat çeken önemli bir film Acı Ay...

8/10