The Banshees of Inisherin

İrlanda iç savaşı sırasında uzaktan savaşın seslerinin duyulduğu bir köyde her gün aynı anlamsız sohbetlerden ve uğraşlardan sıkılmış bir adam en yakın arkadaşıyla artık konuşmamaya karar verir ve bu iki arkadaşın arasında da mikro düzeyde bir iç savaş başlar. Colm savaşın sesleri uzaktan gelirken hayatın anlamsızlığını, yaptığımız hiçbir şeyin Tanrı'nın umurunda olmayışını ve kayıtsızlıktan başka bir çıkış yolu olmadığını kabullenip kalan ömrünü beste yaparak ve aptalca sohbetlerden uzak sessiz bir hayat yaşayarak geçirmeyi planlamaktadır. Oysa Colin Farrell'in çok iyi oynadığı Padraic karakteri ise hayatın monotonluğunun ve boşa geçen zamanın farkında bile değildir. İkili arasındaki temel çatışma Padraic'in hayatı kabullenişi ve çok dallandırıp budaklandırmadan olduğu gibi yaşama isteğiyle Colm'in hayatı anlamlı kılacak ve ölüp gittiğinde arkada bırakabileceği bir şeyler yapabileceğine olan inancı arasındaki çatışmadır. İrlanda kırsalındaki iki adam arasındaki bu çatışma aslında herkesin hayatında yaşadığı evrensel bir çatışmadır. Filmi izlerken etrafımdaki insanlarla gün içindeki anlamsız ve bir yere varmayan sohbetlerimizi düşündüm. Zamanın bize hiç aldırış etmeden hızla akıp gidişini ve şu dünyada anlamlı tek bir şey yapamayışımızı düşündüm. Bazıların ise bunu bir an için bile düşünmeden ömrünü geçirdiğini düşündüm. Sorun da burada işte bu anlamsız boşluğun farkında olanlarla boşluk hiç yokmuş gibi yaşayanlar. İkili arasındaki çatışmada Padraic'in elini sürekli artırarak daha da kötü şeyler yapması ne güzel iki sohbet edip zamanı geçiriyorduk nereden çıktı bu hayatı sorgulama saçmalığı tepkisi adeta. Çünkü Colm ile olan dostluğu olmadan o ıssız kırsalda o da boşluğun içine düşecek. Ana karakterlerin haricinde Padraic'in kız kardeşi, köyün saf oğlanı Dominic ve Sinan Engin'e benzeyen Rahip karakteri gibi yan karakterlerin de içinde bulunduğu durumu kabullenenler ve daha iyi bir hayat isteyenler olarak ayrılabileceği oldukça iyi bir film olmuş. Müzikleri ve enfes görüntüleri de cabası.

"- Minyatür eşekler tanrının umrunda mı sence?
- Korkarım değil. Bütün sorunun kaynağı da bu bence."

Benim için çok net bir şekilde yılın en iyi filmi. Uzun yıllar da aklımdan çıkmayacak bir başyapıt oldu. Bu kadar iyi bir kara mizah örneği izlediğimi de hatırlamıyorum üstelik. Teknik olarak da eleştirecek bir şey bulamıyorum. Uzun süre sonra bir film bende kusursuzun sınırlarını zorladı.

Ülkedeki iç savaştan bile soyutlanmış, yalnız ve fakir bir İrlanda adasında yaşayan Padraic, bir sabah kalkar ve en yakın dostu Colm'un onunla artık konuşmak istemediğini fark eder. Sebebini ise bir türlü anlayamaz. Hatta işler çok daha garip bir noktaya gider ve Colm, Padraic onu her rahatsız ettiğinde kendi parmaklarını keseceğini söyler. Ancak parmaklarını kaybetmek Colm için "sıradan" bir insanın olduğundan daha zorlayıcıdır. Zira tek istediği keman çalıp, besteler yapmak ve hatırlanmaktır. Padraic ise küçük ve fakir adasında, hayvanları, kız kardeşi ile rutinine devam etmekten memnundur. Ancak isteklerin sebep olduğu bu çatışma ikisini de konfor alanlarından çıkartacaktır.

Filmde eksiksiz her karakterin hikayeye sarsıcı bir etkisi var. Padraic'in kız kardeşi Siobhan'ın zıtlığı pekiştirici rolü, köyün delisi olarak anılan Dominic'in çaresizliği ve hatta Padraic'in minyatür eşeği Jenny'nin bile. Tüm bu karakterler sinemanın sürekli yaptığı "havalı karakter" kalıbının dışına çıkıp biz, sınırlarımızı zorlamış biz, intihara meyilli biz oluyorlar. Ve tüm bu bileşenler öyle bir sinematografi ile anlatılıyor ki; çok karamsar bir dönemde anlatılan, bir o kadar karamsar görünen bu İrlanda adasına yerleşip, sonsuza dek yaşama isteği uyandırıyor. Umarım Oscar töreninde de parlar.