Beşir'le Vals

Yönetmen Ari Folmanın otobiyografik dokümanter animasyonunu izlerken Gazze yi hatırlayıp durdum.İzlediğim filmin samimi bir itirafname şeklinde olacağını filmden önce okuduğum eleştirilerden biliyordum.Bu konuda Ari nin vicdan azabı çektiği yıllar sonra günah çıkartan bu filmi karşımıza çıkarmasından belli.Dünyada birçok film festivalinde dolaşan, salonlarda alkışlarla ve ödüllerle uğurlanması muhtemel Arinin bana uzattığı ele-one minute diyorum- ve bu eli havada bırakıyorum kendi hesabıma.Bir katilin, büyük ihtimalle çocuk kadın yaşlı ayırt etmeden öldüren birinin yıllar sonra bir animasyon şeklinde gelen eserine başka türlü nasıl davranabilirdim ki. Acılar tazeyken hele Gazzede işlenen insanlık suçu, vicdan sahibi her insanın boğazında düğüm oluştururken, böyle davranmam hiç te zor olmadı.

Bu tavrımda ne kadar haklı olduğumu düşünsem de beni Anti-semitizmle suçlayanlar olabilir.Anti-semitist suçlaması yapanlar argümanınızı güçlendirecek bir şey daha söyleyeyim size.Hoollywood veya dünya sinemasından önüme soykırım propagandası yaparak gelen hiçbir filmi görmeyeceğim.Shindlerin Listesi ,Piyanist gibi kalbur üstü filmler bile pek masum gelmiyor artık bana.Ancak tüm bunlara rağmen şunu da deklare etmekten geri kalmayacağım.Ben hiçbir ırka karşı toptancı bir anlayışla kin ve düşmanlık beslemiyorum.Sadece insanlıktan çıkmış kana susamış vampirler gibi çocuk yaşlı demeden vuran yıkan insanların insani bir çizgiye gelmeleri dileğimi tekrarlıyorum.Bu arada intihar eylemlerine karşı olduğumu da belirtmeden geçersem haksızlık yapmış olurum.Keşke Hamas mermilere karşı taş sadece taş atmayı sürdürseydi.Gönüllerdeki haklılığı bir kat daha artmış olurdu.

Ari insani kaygılar taşıyan biri olarak mı bu filmi çekti.Belki evet.Ama tereddütlerim var.Neden öyle görmediğimi izah etmeye çalışacağım..

Filmin animasyon şeklinde olması verdiği mesajı daha başından yumuşatıyor.Akan kan sahici değilmiş gibi geliyor.Film boyunca İsrail askerlerinin işgalci kuvvet olduğu saklandığı gibi bir de savaş sırasında düştükleri çeşitli insanlık durumları bize gösterilerek empati kurmamız bekleniyor.İşgalciyle hem de sivil asker ayrımı yapmadan yakıp yıkan bir güçle empati kurulmasını beklemek inanılır gibi değil.Gelecek tepkilerden çekinmiş olacak ki Ari, Sabra Şatilla kasabı olarak bildiğimiz Ariel Şaronun adını filmin bir yerinde geçiriyor ve bu katliamlardan yarım ağız da olsa onu sorumlu tutuyor.En azından film bu görevi yerine getiriyor ve dünya kamuoyuna İsrailin o dönemde yaşanan katliamlardan dolaylı da olsa sorumlu olduğunu beyan ediyor.Buna da şükür.

Biliyorsunuz İsrail yapıp ettiklerine hep bir mazeret bulur.Sanırsınız ki İsrailin bu türlü davranmaktan başka çaresi yoktur.Birleşmiş Milletlerde altına imza attığı sözleşmelerin aksine davrandığı halde hiçbir ülkeden ne bir kınama ne de bir uyarı alır.Gazze katliamı sırasında dünya öyle bir sessizliğe büründü ki insanlığımdan utandım.İsrail istediği zaman Lübnana girer.Ürdün topraklarına yerleşmiştir.Dünyada Filistinlilere üzerinde yaşayacak toprak bırakmama niyetinde gibidir.Neden böyle davranmaktadır.İsrailde yaşayan Yahudi milletiyle bir alıp veremediğim yok.Ama İsrailde bulunan siyasi partilerde ne kadar ölü Filistinli o kadar oy anlayışı hakimse ve her seçimde bunun karşılığını alıyorlarsa Soykırıma uğramış bir halka şunu sormadan da edemiyorum.Neden sizden olmayan bir milletle bir arada yaşama iradeniz bu kadar zayıf.Sadece farklı olduğunuz için Avrupada soykırıma uğradığınızı unuttunuz mu?Güçlü olmanız sizi haklı yapar mı?O dönemde Hitler de haklı olduğunu düşünmüyor muydu?Dünya sizin hakkınızda ne düşünüyor acaba şimdi?İsrailin Dünya halkları üzerindeki imajı nedir?Bunca manipülasyon ve propagandaya rağmen?

Sonuçta bu filmi masum bulmadım.Sinema bir sanat olduğu kadar siyasi manipülasyona da açık bir alan.

Sana elimi uzatmamı ve filmlerinin bende bir karşılık bulmasını istiyorsan Aricim sesini yükselt!Ürkek olma.Çok cılız ve derin bir kuyudan gelen sesi nasıl duyabilirim ki