M

bir sinema ziyafeti. ve 85 yıldır lezzetini muhafaza ediyor. hikayemiz iki dünya savaşının arasındaki bir toplumu mesken tutmuş bir seri katili anlatıyor. hans beckert çok ilginç bir katil profili. bir kere yönetmenin empati kurmamıza izin verdiği tek karakter. bir bakıma suçluluk duygusuna maruz bırakılıyoruz hem katilin karakteriyle hem de filmin finalinde sarfettiği sözleriyle. filmin çekileceği yıllar almanyanın ırkçılık hastalığıyla yoğrulduğu yılların hemen öncesi, ama filmimizde hasta bir toplumun ıslığını işitmek mümkün. katilimiz türünün en kötülerinden, hem savunmasız kız çocuklarını istismar ediyor hem de öldürüyor. hatta nasıl oluyorda böyle bir şeytanın bizim vicdanımıza seslenebildiğini anlayamıyoruz. ama toplumlar en halkalarından sorumludur ve istediği kadar haketmiş olsun, bir insanın ölümünü canı gönülden isteyebilmek adalet kavramının beyaz pelerinine sığmayacak kadar büyük bir histeri. tıpkı başkarakterin dediği gibi başkasının canına kastetmenin iki biçimi var; isteyerek ya da istemeyerek. arabamızla çarparak istemeden yaşamına son verdiğimiz biri bizi ne kadar katil yapar. yada şöyle soralım bir toplum canavarını büyük bir iştahla linç etmek toplumu dev bir canavara dönüştürmez mi.

sordurduğu soruların ayrıksılığı bir yana filmimiz sahip olduğu iyi film öğeleriyle -ve bu öğeleri sinemanın emekleme yıllarında kullanmasıyla- 80 küsür yıl sonra bile bir sinemacılık dersidir.

"Bir Şehir Katilini Arıyor" ya da "Katil Aramızda", geleneksel dışavurumcu sinema ile sokak gerçekçiliğinin başarılı bir şekilde yoğurulduğu, hem çekildiği döneme ve geleceğe bir ayna hem de Fritz Lang'in sinemasında bir dönemin kapanışının habercilerinden olması gibi bir çok önemli özelliği kendisinde toplamış.

Aslında bu filmi eski bir tarihte izledim ancak Haneke'ninhttp://www.filimadami.com/film/5097/das-weixdfe-band---eine-deutsche-kindergeschichte/filmini geçenlerde izledikten sonra bu ikisini beraber düşünmeye başladım. Topluma toplu bir iğne batırma düşüncesi nispeten ortak denilebilir (Haneke biraz daha derinlere iniyor...) ama verilen tepkiyi içinde bulunulan koşullar çerçevesinde düşündüğümde Lang'in sıcağı sıcağına "ahanda siz busunuz" demesini daha takdire şayan buluyorum.

Tabi iş işten geçmişti belki de ama yönetmen görevini yerine getirmiş ve o aynayı her ne kadar birinci savaşın yenilgisi/yıkımı sonrası zincirlere vurulmaya dünden razı-muhtemel tepkisiz kalacak olan halka doğrultmuştu. Bu arada yönetmenin ilk sesli filmi olma özelliğini de taşıması anlattıkları bakımından ayrı bir önem katıyor.

---spoiler--- Ayna tutmak demişken:

http://www.criticalcommons.org/Members/brettservice/clips/m3_clip.mp4/thumbnailImage

http://www.dvdbeaver.com/film3/blu-ray_reviews51/m_blu-ray/900_4.jpg

http://www.ciclic.fr/sites/default/files/m-le-maudit-1931-14-g.jpg

Öyle beğendim ki övmeye nereden başlayacağımı bilemiyorum. Filmleri yapıldığı yıla göre değerlendirme huyum yok tur. Fakat senaryo bugün için bile özgün. Bunun yanında gerçek olaylara dayanmamasına rağmen kelimenin tam anlamıyla gerçek bir hikaye. Çocuğunu kaybeden anne, infial halindeki toplum, polisler, kanunun kendisi olmaya karar veren suçlular hiç bir abartıya kaçılmadan perdeye yansıtılmış. Kalabalık oyuncu kadrosunun özellikle de katilin performansı çok etkileyiciydi. Müzik kullanılmamış olması ve stüdyo ortamında çekilen yapımın mekan tasarımına verilen emeğin de filmin yarattığı gerçeklik hissine katkısı büyük. Evet süresi oldukça uzun fakat hızlı bir kurgusu var. Hepsi bir yana sekanslar arasındaki geçişler çok yaratıcı. Daha önce böyle bir teknik izlememiştim. Ve o tebeşir sahnesi anlatılamaz. Son olarak filmi bana öneren, bu harikulade yapımdan haberdar olmamı sağlayan MuratAziz'e teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Sağolsun varolsun :) Tavsiye ederim. İyi seyirler.