Aylaklar

felliniyi fellini yapan filmlerden ilki. akan zamanın tersine doğru kulaç atan 5 arkadaşın öyküsünü anlatıyor büyük yönetmen. Sinema bir yönetmen sanatıdır ve her film kendi yaratıcısından kalın veya ince izler taşır. bu durumun sanatına halel getireceğini düşünen kimi yönetmenler kendini karakterlerine ustaca gizlemeyi iş edinir -hatta kimisi kendini tüm filme dağıtarak bu işin üstesinden gelir- fellini ise karakterlerinin kendi izdüşümü olduğunu baştan söyleyen yönetmenlerden. hatta yazdığı senaryolarda kendi geçmişinin kilometre taşlarını kullanmaktan bile çekinmiyor. bu filmde de. toplum her biri kendinin ölçüsü olan insanlardan oluşur. toplumu topyekün izlemenin iki yöntemi var, bunlardan biri bilim -mesela sosyoloji- diğeri ise sanat -tabiki sinema- yaratıcı yönetmenler insan aynasında gördükleri kendilerini bir takım sanatsal kaygılarla beyazperdeye aktararak sadece kişisel geçmişlerinin bir dökümünü çıkarmazlar aynı zamanda bilimin ulaşamayacağı kadar geniş bir kitleye ışık serperler. fellini de aylaklarını kamera önüne sürerken sadece kendini kendine anlatmıyor, aynı zamanda bizi de bize anlatıyor.

İtalyanın kendi yağıyla kavrulan kasabalarından birinde geçen öykümüzde 5 kişilik bir hikaye ısıtılıyor önümüzde. filme adını veren aylaklar dostlukları dışında her konuda isimlerinin hakkını veren tipler. aylaklık bir tür bağımlılık. bir şey kazanmaya çalışmazsan bir şey kaybetmezsin düsturundan hareketle, ömürlerini kendilerini seven insanlara yük olarak geçiren aylaklarımız ısınan bir suda danseden bir kurbağadan farksızlar. hepsi yaşamlarının tatsızlığından şikayetçi fakat değişimi elleri cebinde bekliyorlar. izledikçe bu başınıza gelenler size müstehak diyesiniz geliyor fakat kendi hayatınız boğazınıza düğümlenerek kısıyor sesinizi. fellininin iç seslerinden sadece biri aylaklık dininden kaçmayı başarıyor, tabi şimdilik.

Film, Adriyatik Denizi'nin kenarında küçük bir kasabada düzenlenen Deniz Kızı isimli güzellik yarışmasıyla başlar. Bu esnada bir dış ses, filmin 5 ana karakterini sırasıyla tanıtmaya başlar bize. Bu 5 karakter, toplumsal ve bireysel sorumluluklardan yoksun, eğlence dışında hiçbir şey düşünemeyen, günlerini aylaklık ederek geçiren; doğal olarak hiçbir alanda dikiş tutturamayan bireylerdir. Gitmek en kolay olandır, tanımadıkları, bilmedikleri yerlere gitmek isterler; gidemezler. İçlerinden biri, Moraldo hariç..Usta yönetmen Federico Fellini'nin "La Strada" filmiyle dünya çapında ün kazanmadan bir önceki adımı olan "I vitelloni", yönetmenin uluslararası alanda tanınmaya başlamasını sağlamıştır. Film gösterime girdikten 5 yıl sonra Akademi Ödülleri'nde özgün senaryosuyla, bu dalda aday gösterilmiş; Venedik Film Festivali'nde ise Gümüş Ayı kazanarak Fellini'nin ilerleyen zamanlardaki başarılarının müjdecisi olmuştur. Fellini'ye dair otobiyografik öğeler barındıran film, başrol oyuncularından Alberto Sordi'ye şöhretin kapılarını açıp dönemin en tanınmış aktörü haline getirmiştir.

hak ettiği değeri görememiş erken dönem bir fellini filmi. hikaye muazzam, karakterler ayrı ayrı ele alınmasına rağmen "haydi bakalım şimdi de ahmet’in hikayesi" yapaylığı yok. tüm karakterler çok homojenize şekilde hikayeye bağlanmış. zaten film bana göre gücünün büyük kısmını ayakları yere basan ve inanılmaz sempatik karakterlerin varlığından ve birbirleriyle ilişkilerinden alıyor. hani insan hep iyi veya hep kötü olamaz ya, burada fausto için böyle düşünülmüş. ne yaparsa yapsın bir umut bırakıyor izleyende. filmin drama dozajı da çok iyi ayarlanmış, mizah yerli yerinde ve eğreti değil, has mizah.

son olarak final sahnesine değineceğim. fellini izleyicisinin ağzına giderayak bir parmak bal çalıyor. filmin ana karakteri (bana göre) moraldo trenle kasabayı terk ederken, bulunduğu yerden geride bıraktığı arkadaşlarını düşünüyor ve trenin sarsıntısıyla paralel bir zaman yaratılarak tek tek tüm karakterlerin o anda ne yaptıkları gösteriliyor.