Karanlıktan Önce

Film ya aradaki farkı bilmemek ya da bilinçli olarak bir gerçeği çarpıtarak başlıyor, "şairler karşı devrimciler miş" muhalif olmak ile karşı devrimci olmak aynı şeymiş gibi.

"...baskı ve zulüm,sadece uyarıcı bir etki yapıyor...ve seks baskıyla başa çıkmanın bir yolu haline geliyor..." Cinselliğe ya da özgürlük mücadelesine (!) ancak bu kadar sığ bakılabilir?

Devrimini henüz yapmış fakir bir ülkede altlarında pahalı bir arabayla dolaşıp hiç bir üretimde olduklarını görmediğimiz bu asalaklar neyi savunuyorlarmış? Elbet hiçbir iktidarın insanları cinsel tercihleri nedeniyle cezalandırmasının hoş görülecek hafife alınacak tarafı yoktur ama cinsel kimliğinden öte yazar kimliğine vurgu yapılan bu zatlar devrim için nasıl bir ideoloji ile nasıl bir tehlike arz ediyorlarmış? Film boyunca göbeğiniz çatlasa öğrenemeyeceğiniz bir gerçekliktir.

Dünyanın hiçbir ülkesinde saf demokrasi yoktur ve olamaz. Her demokrasi bir sınıf demokrasisidir. Ve devrimler iktidar erkinde sınıfsal değişim getirdikleri için eskiyi yok edip yeniyi inşa etme sürecinde göreli bir diktatörlük davranışı gösterirler. Buna karşı hayır ben saf demokrasi bekliyordum demek saflıktır.

Anne küçük oğluna sorar: "Eğer ölecek olursam,üzülür müsün?" Bu kadar saçma bir soru aynen filmde yapıldığı gibi ancak duygu sömürüsüne hizmet olsun diye sorulabilir.

Adamımızın karakoldan kaçışı, cezaevinden çıkarken subayla yaşadığı diyalog ve balonla kaçış sahnesi tam anlamıyla evlere şenlik komedi kıvamında.

Sistemler arası fark algısı insanlıkla dalga geçmeye eşdeğer olan adamımıza "Neden yazıyorsun?" diye sorulduğunda aldığımız "İntikam için" yanıtı için mi empatik olup sevmeliyiz sevgili yazarımızı.

Castro ünlü konuşmasında şöyle der:

"Devrimci genlerden...

...ya da devrimci kandan yoksun kim varsa...

...ya da her kim devrimin idealine uygun...

...bir kafaya...

...ya da bu çabayı destekleyecek yüreğe...

ve gerekli cesarete sahip değilse...

Ne onlara ihtiyacımız var,

ne de onları burada istiyoruz."

Buyrun size özgürlük daha ne bekliyorsunuz. Üstelik Küba bir kez değil birkaç kez kapılarını açmıştır safralarını atmak için...

ABD'nin burnunun dibinde tecrit edilmiş bir ada devlette devrimi ikame ettirmek ve kalıcı olmak zor iş olsa gerek. Hala ayaktalar ve tıbbın çok karlı bir endüstri olduğu dünyada tüm olumsuz koşullarına rağmen insan odaklı olmanın verdiği güçle en insani tıbbi olanaklara sahipler. Bu bir tesadüf müdür?

Her sistemin eleştirilecek yönleri vardır ama eleştiriler ayakları yere basan gerekçelerle yapılmalı anne baba çocuktan oluşan bir aileye sahip olamamanın verdiği hezeyana dayandırılan öznel nedene göre değil. Film başka bir şey anlatmıyor çünkü...

Ne ironiktir ki sağlık güvencesi olan bir ülkede değil sigortası olmadığı için hastanın kapı dışarı edildiği özgürlükler ve refah ülkesi ABD'de "I love NY" ile sonlanır film... 30/100

oynadığı her film ile beraber hayran sayısını katlayan her dönemin yıldız oyuncuları olmuştur. köşesine çekilmeden önce, hatır gönül işlerinde, para için ikinci sınıf filmlerde küçük roller almaya başlamadan veya ölmeden evvel tanıyamadım çoğunu ne yazık ki ...

her yaptığı filmi güncel olarak takip edebilme şansımız olan bizim devrimizin adamı ise ' javier bardem ' içinde bulunduğu herşeyi eşsiz kılan büyük bir oyuncu...

before night falls, bardem'i tanıdıktan sonra dönüp izlediğim bir filmi oldu. yazar reinaldo arenas'ın aynı adlı romanından senaryolaştırılarak sinemaya uyarlanan biyografisinde arenas olarak javier bardem'i görüyoruz. ve javier bardem'in bu filmdeki performansını gördükten sonra bu filmin onun çıkışı tanınmasında büyük payı olduğunu anladım.

before night falls, kübalı yazar reinaldo arenas'ın yokluk ve mücadele dolu hayatını anlatıyor. ve tıpkıthe-lost-cityfilminin fico fellove'si andy garcia gibi bu filmde de castro ve darbesinden hoşlanmayan anti devrimci arenas var. peki arenas neden bu devrimden hoşlanmıyor?...

kısaca eşcinselliği ve yazdıklarından ötürü bir tehdit olarak görülüp, türlü bahanelerle tutuklanması, kitaplarını yayınlayamaması, hayatının bir zindana çevrilmesi diyebiliriz. (homofobikler için oldukça sıkıntı verebilecek bir filmdir ayrıca dikkat)

ve aslında film içerisinde onun karşı karşıya kalacağı bu durumu öngören bir sahnede var.kendisini katıldığı bir yarışmada kazandığı ödül sonrası tebrik edip daha iyi bir yazar olabilmesi için yönlendiren lezama lima'nın söylediklerinin bir kısmı,

''sanatla uğraşan insanlar, bir diktatör için tehlike arz ederler.

çünkü sanatçılar güzel şeyler yaratırlar.

ve güzel şeyler de diktatörlerin düşmanıdır.

sanatçılar hayalperesttir. sanatçılar karşı devrimcidir,

ve bu yüzden sen de bir karşı devrimcisin, Reinaldo Arenas,

nedenini biliyor musun?

çünkü başımızda, adına "güzellik" denen şeyi yönetip, kontrol edemeyen,

bu yüzden de onu yok etmek isteyen bir adam var.''

ancak filmin daha giriş sahnesindeki monologdan da anlayacağınız üzere öyle kolay pes edecek bir hikaye değildir izleyeceğimiz ...

'' ağaçların görünenin çok ötesinde sır dolu bir yaşamları vardır,

ve o sırrı ancak, onlara tırmanmaya istekli olanlara gösterirler.''

filmin en güzel sürprizlerinden biri de hapishanede karşımıza çıkan johnny depp,

hem bir transeksüeli hemde bir teğmeni canlandıran depp'in özelliklede transeksüel bon bon

tiplemesi insanı hayrete düşürecek cinsten, ayrıca şunuda söyleyeyim cem yılmaz'ın yahşi batı'sındaki aziz bey 'le bon bon'un mabadı yarışır...

before night falls'ın finali de oldukça görkemli ve etkileyici

hayatı boyunca karşısına çıkan her türlü güçlüğe rağmen yılmayıp sanatını ve yaşamını sürdüren arenas'ın arkadaşından son ricası bile kendisine yakışır incelik ve güçlükte...

yazıyı tıpkı filmde olduğu gibi arenas'ın şiiri ile sonlandırıyorum.

ben

o çocuğum

kirli yuvarlak yüzlü

her köşede karşına çıkıp

bir çeyrekliğin var mı diyerek

canını sıkan

ben

yüzü kirle kaplı

hiç şüphesiz

kimse tarafından istenmeyen

diğer çocuklar

atlayıp zıplayıp gülüşüp oynaşırken

uzakta durup gelip geçen

at arabalarını izleyen

ben istenmeyen o çocuğum

kesinlikle istenmeyen

kirli yuvarlak yüzlü

öyle ki dev sokak ışıkları ya da

büyük annem beni aydınlatmadan

ya da küçük kızların önünde

öylece aptal aptal dikilip durmadan

çok önce

kirli yüzünün aşağılayıcı bakışlarını yansıtan o çocuğum ben

ben o her zaman kızgın

ve yalnız olan çocuğum

sizi o her zaman kızgın olan

çocuğun aşağılamasına maruz bırakan ve uyaran

eğer yanlışlıkla başımı okşayacak olursanız

bu imkanı sizin cüzdanınızı çalmak için kullanırım

ben her zaman o çocuğum

işlenmiş ve yakında işlenecek suçların

sonucu çıkması yakın terörden

gelecek olan cüzzamdan ve pirelerden önce

hep o çocuk olarak kalacak olanım

ben o itici iğrenç çocuğum

eski kartonlardan uyduruktan bir ev yapan

ve bir gün kendisine

eşlik edeceğinizi bilerek

sabırla bekleyen

reinaldo arenas