Tırmanış

Acımasız gerçekler iftiharla takdim eder :

Temelinde mütevazı olduğunu zannettiğim ama Dünyanın genel hal-i vaziyeti ile dürüstçe karşılaştırıldığında, gayet de rahat ve sıkıntıdan uzak gözüken şunca yıllık hayatımda izlediğim en sarsıcı, kelimenin mecazi olmayan anlamında ifade edersem eğer, en stres yüklü travmatik film bu olmalı. Okurlar züppeliğimizi bağışlasın ama bu eser her üç izleyişimde de, şahsıma istemsizce, Dante'nin buzdan cehenneminin en aşağı katmanlarını hatırlattığı için - üstelik filmde bir tür Yehuda ( İşkariyot ) da var. - ve yine yönetmenin kendi öz kültürel geleneğinden gelen kaçılamayacak bir miras olarak; Dostoyevski'nin en sadist, insanlık dışı gözüken ama en temeline inildiğinde köklerine dek insancıl olduğu inkar edilemeyen acımasız psikolojik incelemelerini de bünyesine entegre etmiş olması nedeniyle, ayrıca hayranı olduğum bir çalışmadır. Olaylara dışarıdan, korkunç derecede analitik bakışının soğukluğu ile insanı üşüten bu filmi herhalde bir daha görmek istemeyeceğim. İzlediğim tüm Sovyet filmleri içerisinde de, yönetmenin kendi kişisel bakışını, müdahale edilmemiş sanatını hakkıyla ifade edebildiğini gördüğüm ve yine özgün, şahsi bir vizyonu, estetik düzeyde de çok nadir bulunan kişisel bir dokunuşu en derinden hissettiğim birkaç eserden biri olduğunu belirtebilirim. İlk izlediğimde bir tür şehitlik, kahramanlık hikayesi olduğunu düşünmüştüm ki yüzeye yakın bir tabakada hakikaten de öyledir ama bu eseri ulaşılmaz doruğuna tırmandıran örtük geriliminin aslında ne kendini feda etmeyle, ne de gerçek hayatta hakikaten olduğu gibi yansıtılmasına karşın, perdede hamasi gözüken, İsa peygamber tarzı bir yiğitlikle herhangi bir ilgisi var. Bu filmi eşsiz kılan temel nitelik, İnsanlığa ezelden beri musallat olmuş İhanet fenomeninin, kutsal kitaplarda ve klasik metinlerde ifade edilen tarihi ve hayati etkileri temelinde ve dolaysız gerçeklik içerisinde ne tür biçimler alabileceğinin daha önce görülmemiş, çok güçlü bir sanatsal çözümlemesini sunmasıdır ki, Yapıtlar Hiyerarşisinde - en azından bana göre, tıpkı isminin Tırmanış olması gibi - bu filmi, dakikalar ilerledikçe durdurulamaz bir ihtişamla yücelten sebeb-i hikmet budur.

Soğuk. Çok Soğuk. Yine de hainlere acımamak gerekir.

Uzun zamandır izlemek istediğim ve sonunda amacıma nail olduğum, Larisa Shepitkonun izlediğim ilk ve tek filmi. Film şu soğuk ve karlı İstanbul günlerinde çok manidar oldu sanırım, izledikçe daha çok üşüdüm. Film tamamen karakterler üzerine olup, vicdan azabı ve korkuyu çok iyi bir biçimde anlatmaktadır. Savaşla çok fazla bir alakası yok zaten filmin. Filmin güzel bir anlatımı ve çekimleri olmasına rağmen büyük ihtimalle yönetmen ablanın filmden hemen sona ölmesi filmin değerini arttırmış. Güzel tamam ama efsaneleşecek kadar da iyi değil bence. Hele hele birçok yerde benim hata olarak gördüğüm eksiklileri sebebiyleablanın adının tarkovski ile birlikte anılması çok zor. Mesela yakın plan yüz çekimlerinde oyuncuların hiçbirşey yapmadan kameraya bakması bana drakula filmlerini hatırlattı. Ayrıca iki ayrı sahnede gayet güzel ışık alan ortamın sanki zifiri karanlıkmış gibi tasvir edilmesi biraz türk filmivari oldu. Tabi bunlar tamamen benim algıma bağlı yorumlar.



Neyse uzun lafın kısası, iyi bir film izledim ama gerek filmi bulmak için çok çaba sarfetmem, gerekse filmden büyük bir beklentim olması sebebiyle küçük bir hayal kırıklığı yaşadım.