Siirt'in Sırrı

Made in Europe ve Bornova Bornova filmleriyle Türk Sinemasında iyi bir çıkış yakalayan genç yönetmen İnan Temelkuranın kurmacadan belgesele dönüş yaparak şaşırtıp, Kristen Stevensla beraber çektiği Siirtin Sırrı, ülkemizde az sayıda çekilen uzun metraj belgesel filmler içerisinde akılda kalıcı bir yer ediniyor.

Siirtte yaşayan 16 yaşındaki güreş sporcusu Evin Demirhan, hem başarılarıyla adından söz ettirmekte hem de kazandığı parayla 13 kişilik ailesinin geçimini sağlamakta. Siirt gibi muhafazakar bir şehirde sokakta yalnız başına bile gezemeyen Evinin bu seçiminin nasıl tepkiyle karşılandığına, ailesinin başlangıçta karşı çıkmasına rağmen başarısını ve azmini görünce desteklemeye karar verdiğine şahit oluyoruz. 2010da kendi kulvarında Avrupa Şampiyonu olan ve Dünya Şampiyonasında da Türkiyeyi temsil ederek 3. olan Evin, yaşadığı tüm olumsuz faktörlere ve maddi imkansızlıklara rağmen azmin gücünü gözler önüne seriyor.

Filmde de belirtildiği gibi, güreş gibi fiziksel olarak zor ve yorucu bir meslekte başarı kazananların hemen hemen tamamının fakir semtlerden ve yokluk içinde yaşayan insanlardan çıkması elbette tesadüf değil. Genelde ailelerine bakma isteğiyle ve tüm dünya tarafından tanınacak, saygı duyulacak bir sporcu olabilme arzusuyla ortaya çıkan bu hissi Evin de yaşıyor elbet. Küçük yaşına karşı, o kadar büyük bir azmi, inadı, hırsı, neşesi, yaşama sevinci, sempatikliği var ki Evinin. Evet, sempatik, hatta sempatiklikte bu sene Beasts of the Southern Wild (2012) filmindeki performansıyla adından söz ettiren Quvenzhane Wallisle yarışır. Üstelik Wallisin sempatikliği bir oyun, bir kurguyken, Evin %100 gerçek!

Gelelim, Siirtin Sırrının Adana Altın Koza Film Festivalinde Kurmaca adaylar arasından sıyrılıp En İyi Kurgu ödülüne layık görülmesine. Bir belgesel filmin, kurmaca filmi geride bırakarak Kurgu ödülüne uzanması pek sık görülebilecek bir şey değil, bu yüzden oldukça şaşırtıcı bir durum. Siirtin Sırrının kurgusunda açıkçası herhangi bir belgesel filmden farklı olarak değişik bir kurgu akışı yok. Kurguya yeni bir soluk falan da getirmiyor. Fakat başından sonuna bu azim öyküsünü büyük bir merakla izlettirmeyi başarıyor. Öyle ki, festivallerde genelde hemen hemen her filmde en az birkaç kişi mutlaka dayanamayıp dışarı çıkar. Bu, filmi beğenmediğinden de olabilir, tuvalet ihtiyacı nedeniyle de. Fakat Siirtin Sırrında tek bir kişi bile 99 dakika boyunca hem dışarı çıkmadı, hem de film bittiğinde salondakilerin %95inin suratında bir tebessüm vardı. Kurgu ödülünü kazanmanın sırrının burada yatması olağan. Fakat farklı bir nedene de dayandığını düşünüyorum.

Özellikle ülkemizde minimalist sinemanın patlama yaşadığı bir dönemde olduğumuz gerçeğin ta kendisi. Genellikle 10-15 plan çekerek bitirilen, bu yüzden kurguya da pek ihtiyacı kalmayan sanat filmi denemeleri! nin festivallerde kol gezmesi, iyi bir sanat filmi olsa bile demirbaş örnekler haricinde kurgusal açıdan izleyiciyi her saniyesinde hikayenin içerisine bütünlük sağlayarak dahil edebilen örneklere sık rastlanmaması bunda en büyük etken. Bu yüzden hem belgesel gerekliliklerini başarıyla yerine getiren hem de seyirciyi bunun içine sürükleyerek sonuna kadar dahil eden Siirtin Sırrının bu başarıya ulaşmasının tesadüf olmadığı kanısına varmak mümkün.

İnan Temelkuranin bir sonraki projesini merakla beklememek elde değil. Yeni projesinde kurmacaya geri döneceğini belirten Temelkuran, Türk Sinemasına farklı alanlarda önemli yapıtlar vermeye devam edeceğe benziyor.