Kurdun Günü

Haneke’nin gerçekliğin ne olduğuna dair çalışmalarından birisi Kurdun Günü. Öncelikle tür filmlerinin, Hollywood filmlerinin insan hakikati ve dünya hakikatine dair ne varsa bir eğlenceye, tüketilebilir bir metaya dönüştürülmesinin sinemanın sanat olarak gerçekliğin ne olduğuna dair perspektifler sunmasının zıddı olduğunu düşünerek Haneke kamerasını Hollywood için söylediği gibi saniyede 24 kare yalan değil, sinema sanatı için söylediği gibi, saniyede 24 kare gerçeğe yöneltiyor.

Kurdun Günü, bir tür filmi olarak felaket filmlerinin insanların başına gelen korkutucu, felaket boyutlarında korkunç olaylar karşısında bu durumun eğlencelik, heyecan verici, bir iki saatlik süre içerisinde oyun ve eğlence olduğu belli olan ve seyirci tarafından heyecanla tüketilen hikayesini seyircinin görme yeteneğini körleştirmek için değil o gözleri gerçekten görmeye zorlamak için kullanıyor. Dünyada ne olduğu belli olmayan bir felaket sonrası elektriğin yok olduğu, bildiğimiz anlamıyla uygarlığın çöktüğü bir ortamda insanların böyle bir felaketten kurtulmaya çalışması ya da bu durumda hayatta kalmaya çalışmalarını gösterirken Haneke, hem yapay ışıktan mümkün olduğunca kaçınarak izleyiciyi bu felaketi hissettirmeye çalışıyor hem de başrol karakterlerinden mümkün olduğunca uzak durarak seyirciyi bir anlamda iyice yalnız bırakmış oluyor. Bu anlamda aslında bizler gerçekten de o treni bekleyen o insanlar gibi, yaşanmış olan felaketin ne olduğunu ya da bundan nasıl kurtulabileceğimizi düşünmeye çalışıyoruz...ya da bu kıstırılmışlık duygusuyla filmin bitmesini bekliyoruz. Peki Haneke bunu neden yapıyor? Çünkü Haneke sinema sanatının dünyadaki gerçekliği, insanın gerçekliği ve onun başına gelenlerin seyirlik ya da eğlencelik olmadığı durumların gerçekliğini bizlere bir bilet karşılığında bir oyun olarak satan ana akım türden her türden seyirliğin insan algısına verdiği zararı azaltmaya çalışarak bizleri gerçekten görmeye ve hissetmeye çağırıyor: insanların, gezegen boyutunda yaşanan bir felakette afili cümleler veya oyunculuklarla iki saat içerisinde sona erecek olan gerilim ya da acılarının seyircisi olmak değil, böylesi bir felakette insan ne hisseder, insan insanın kurdu olur mu veya insan insanın gerçekten kurdu mudur, böyle olmasının bir felaket yaşanmasıyla alakası yok mudur, halihazırda olup biten de bu değil midir diye sordurmayı hedefleyerek insanın insana iyilik ve nezaketle yaklaşmasının imkanları ve mümkünlükleri üzerine ve ayrıca bütün bunların cesaret, iyilik, nezaket ve içtenlik içeren yeni büyük hikayelerle mümkün olabileceği konusunda empati yapmamızı istiyor aslında.

Filmin finali yine bir Haneke yaklaşımı olarak finale benzemiyor, çünkü haneke filmlerinin başı ve sonu yok aslında, bizler sadece var olan gerçekliklere sınırlı süre içerisinde tanık olan seyircileriz. Bu anlamda Kurdun Günü’nün "finali" bize bir son sunuyor evet, ama bu son yine de bir son değil. Olamaz da zaten.

Kurdun Günü olumlu olumsuz bir sürü yorum almış. Kendi adıma yönetmene çok yakışan ve onun büyük filmleri yanında hiç ezilmeden, daha alçak perdeden konuşan ve söyleyen bir filmi, çalışması olduğunu düşünüyorum Haneke’nin. Yönetmeni seven ve bu filmini izlememiş olan herkese mutlaka öneririm.