Utanç

bergmanın savaştan anladığının sadece psikolojik bunalımlar olmadığını anlatan filmdir. filmin başında ruhları sanatla işlenmiş iki müzisyeni jan ve evayı tanıyoruz, işte onların savaştan anladığı karı koca gerginliklerinden ibaret. savaş tamtamlarının sesini yükselttiği bir dönemde kendilerini izole etmek için yerleştikleri bir adada radyo bile dinlemeden geçen günlerin birinde evlerinin yakınına bir savaş uçağı düşer. yani kaçtıkları savaş onları da oyuna çağırmaktadır.

skammen savaşın ruhlarda yarattığı değişimi kadın erkek farkını gözeterek anlatan bir film, bu yönüyle fazlasıyla özel. barış zamanı aileyi çekip çeviren eva karakteri savaş sırasında yeni güç dengelerine uyum sağlamaya çalışırken, jan karakteride sözde incelmiş ruhuna rağmen savaş zamanında utancını bir madalya gibi taşıyan bir adama dönüşür.

Bergmanın filmleri insan laboratuvarı gibidir, bergmanın sadık izleyicilerine benzeyen ana karakterler yönetmen tanrısı tarafından türlü sosyal deneylerden sağ ve salim çıkmaya çalışır ve çoğu zaman ikincisini başaramazlar. utanç duygusu iyilik hastalığının semptomlarından biridir aslında, yani utanabiliyorsal bizim için hiçbirşey geç değildir. peki iyilik dünyayı kurtarabilir mi işte bu tartışılır. benim kanaatimce süpermenin dünyayı kurtarabilme ihtimali bile daha yüksek. jan ve evada iyi insanlardı ve diğer pek çok iyi insanla beraber kınadıkları bir savaşın mağduru oldular. insanlığın daha agresif bir kurtarıcıya ihtiyacı var belki, mesela adil olmak gibi. bir aklı evvelin söylediği gibi iyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır.