Kutsal Motorlar Yorumları

Basit düşünmek istiyorum. Mr Oscar bir oyuncudur tıpkı Denis lavant gibi ki film yönetmenin uykusundan uyanıp bir kapının içinden girmesiyle başlar. Yönetmenin Denis Lavantı yazdığını düşünelim. Denis Lavant Mr Oscarı oynayan bir oyuncu ve Mr Oscar gördüğümüz kadarıyla -üstünkörü bi rakam-6 farklı karakteri oynayan bir oyuncu ve hala Mr Oscar. Ölüm döşeğindeki adamı canlandırdığı sahnede yardımcı oyuncu kadına teşekkür ediyor. Bir başka sahne de patronu diye düşündüğümüz bir adam yorulduğunu ve neden hala devam ettiğini sorduklarını söylüyor. Mr Oscar soran kişilerin kim olduğunu ve onu hala oyunda tutan şeyin oyunculuğun güzelliği olduğunu belirtiyor. Denis Lavant bir oyuncu ve hala Denis Lavant onu yorulduğu halde hayatta tutan şey yaşamanın güzelliği değil mi? Güzellik bakanın gözlerindedir. Oyunun güzelliği oyuncudan mı seyirciden mi ? Peki Mr Oscarın seyircisi kim ? Bir randevusuna giderken arabayı durduruyor ve olağan bir durum gibi bir cafede oturan bir bankacıyı vuruyor , bankacıyı da Denis Lavant oynuyor ve tabiki bankacıyı vuran adamı oynayan Mr Oscarı da Denis Lavant oynuyor. Bankacıyı vuran adam vuruluyor ölüyor Mr Oscarı Celine kaldırıyor. Bütün bunları izleyen sokaktakiler sadece vurulan bir bankacı ve hemen ardından öldürülen bir suikastçı görüyor. Onlar Mr Oscarı yada Denis Lavantı görmüyor. Peki Mr Oscarın seyircisi kim ? Bir sahne de Mr Oscar bir adamı vuruyor. Vurulan adamı da Denis Lavant oynuyor adamı vuran Alex i oynayan Mr Oscarı da. Alex vurulan adamın tipini değiştiriyor ve yerde kanlar içinde yatan adam Alex'e dönüşüyor. Bu adam da Alexi aynı yerden vuruyor. Yerde yatan iki Akex ve bir Alex gerçek. İkisini de Denis Lavant oynuyor fakat sadece bir Alexi MrOscar oynuyor. Sahne sonunda Alexlerden biri limuzinin yanına gidiyor. Peki bu hangisi? Vurulan adamı oynayan Denis Lavant Alexi oynayan MrOscar olup arabaya gitmiş olsa o hala Mr Oscar olur mu yoksa başka biri mi ? MR Oscar küçülen kameralardan ve paranoyalardan bahsediyor. Ve bir yolculuklarında Celine ona Paris gecesini gösteriyor Mr Oscar gece kamerasından bi çekim görüyor. Bunu çeken Celine in limuzinindeki kamera mı yoksa Yönetmenin kamerası mı ? Mr Oscar evinde çocuğuna veda edip randevularına yol alıyor. Denis Lavant Mr Oscarı oynayan bir oyuncu ve hala Denis Lavant. Mr Oscar tüm bu rolleri yapan ve görünmez bir seyirciyr sunan bir oyuncu ve hala Mr Oscar.
Sophienin Dünyasını andırdı film bana. Gerçek anlamda bir derinlik , varoluşsal sanrılara sahip bir film. Yönetmenin ikilemini anlattığını düşünüyorum. Görünmez izleyicilere oynayan insanlarız ve aynı zamanda oynadığımız karakterleriz. Zaman zaman fatkli karakter olsak da biz hem Mr Oscar hem Denis Lavantiz. Peki bu durumda yönetmen kendini ne olarak gördü ? Herşey onun bir rüyadan uyanıp başka bir rüyaya açılmasıyla başladı. Filmin yaratıcısı olan yönetmenin rüyası bir filmse burda yönetmen Tanrı bizde onun rüyası mıyız?
Mükemmel bir film. Büyük ihtimal saçmaladım. Ama film sizden saçmalamanızı istiyor , cevaplar üzerine değil sorular üzerine bir film.

Filmle ilgili bence an açıklayıcı bilgi:

Erkan Adıgüzel,

Kutsal Motorlar(Holy Motors) auteur yönetmen Leos Carax’ın beşinci uzun metraj filmi. Bir hikayeden diğerine atlayan yönetmen izleyicinin algısını ve sınırlarını zorlarken bunun yanında müthiş bir görsel deneyime de davet ediyor.

Yönetmenin bizzat kendisinin rol aldığı prolog bölümüyle açılan film bunu takiben dokuz epizot-la devam ediyor. Film, uykusu bölünmüş Leos Carax’ın yataktan kalkarak bedeninden bir parçaya dönüşmüş anahtar ile ağaç gövdesi desenleriyle bezeli duvarından bir geçit arayarak diğer bir boyuta geçmesiyle açılıyor. Daha sonra Mösyö Oscar’ın limuziniyle ayarlanan randevuları izliyoruz.

Dokuz Epizot

İlk epizot benzerliği bakımından Cosmopolis’in bir parodisi niteliğinde; Bankacı Mösyö Oscar telefonda borsa üzerine bir diyalog yaşayıp güvenlik açığından bahsediyor. İkinci randevusunda göçmen bir dilenci kılığına bürünürken, üçüncü randevuda bilgisayar oyunları ve filmlerde sıkça kullanılan profilleme seansına katılıyor. Eva Mendes’in yer aldığı güzel-çirkin masalı görsel açıdan en çok tatmin edici sonucu verirken daha sonra baba-kız arasındaki ilişkiye odaklanan bir randevuyla maceramız devam ediyor. Altıncı randevumuz bir yeraltı kapışmasına göz atarken, yedinci bölüm ise ölüm döşeğinde geçiyor. Kylie Minogue’un yer aldığı bir melodram ve Mösyö Oscar’ın evine dönmesiyle birlikte filmimiz de sonlanmış oluyor. Epizotlar arasındaki tek bağ kurulabilecek ilişki Paris sokaklarında gezinen limuzin. Onun dışında bölümler arasında herhangi bir ilişki kurmak oldukça güç. Mösyö Oscar öldüğünde bile yeniden kalkarak bir sonraki randevusuna doğru yol almaya devam ediyor. Randevuların amacını hiçbir şekilde bilmiyoruz. Ve film bitiminde bir bütün olarak kafamızda bir hikaye ve sonucu da oluşmamış oluyor. İzleyicisini sürekli taciz eden, gerçeklik algısını yerle bir eden yönetmen adeta bizleri bir labirentin ortasında yapayalnız bırakıyor.

Tweet Film

Peki bu denli takibi imkansız kılan, seyri oldukça güç filmi salonda bırakıp gitmemizi imkansız kılan, filmi kötü bir seyirlikten neredeyse bir başyapıt mertebesine ulaştırmamızı sağlayan nedir? Sinemada bir çok auteur yönetmen klasik anlatıyı ters-yüz ederek farklı anlatım yöntemleri denemiştir muhakkak. Kutsal Motorlar’da bu auteur yönetmenlerin izinden gitmektedir. Fakat filmi günümüz kitle iletişim araçlarına (sosyal medya) iliştirip öyle okumakta pekala mümkün. Mösyö Oscar’ın limuzindeki ;

"Kameraları özledim. Eskiden bizden daha ağırdılar. Sonra kafamızdan bile daha küçük hale geldiler. Şimdiyse onları göremiyorsun bile. Bazen ben de tüm bu olanlara inanmakta güçlük çekiyorum. Bu nostalji biraz da duygusal değil mi? Haydutlar varlıklarına inanmak için güvenlik kameralarını görmek zorunda değiller." günümüz dünyasına dair diyebileceğimiz serzenişini hatırlayalım. Günümüz sosyal medya kanalları ile adeta küresel bir köye dönüşen dünya devasa bir sahneden farksızdır. Mösyö Oscar’ın limuzinle Paris sokaklarında gezerken ara sıra yaşadığı maceralarını ve bu devasa sahnede sergilediği performansları, sosyal medyadan paylaşım yapmaktan pek bir farkı yoktur. (Her bir episodun süresinin kısalığını da düşünürsek bir tweetten farksız olacağını düşünebiliriz.) Mösyö Oscar’ın performanslarının herhangi bir tweet hesabından farkı yoktur. Nasıl ki sosyal medya üzerinden gündem her saniye, her dakika değişiyor ve bir ölüm haberi üzerine bir tweet atarken hemen arkasından çok güldüğünüz bir espriyi paylaşıyorsanız, Mösyö Oscar’da aslında bir tweeter sayfası yönetmekten farklı bir şey yapmıyor. İlk hikayesinde güldürüyor, ikinci hikayesinde düşündürüyor, üçüncü hikayesinde ölüyor, sonra tekrar diriliyor. Bizlerde zaten Mösyö Oscar gibi bazen enformasyon kirliliği yaşatan, bazen hayat kurtaran,saniyesinde güldürüp, saniyesinde ağlatan sosyal medya’da bu kaosun tam ortasında yaşamaya çalışmıyor muyuz? Ve bu kaosun ortasında yeri geldiğinde birçok farklı kimliği taşımıyor muyuz? İşvereninin kim olduğunu bile bilmediğimiz Mösyö Oscar gibi bizde işverenimiz olmadığı halde bu kanallarda mesai harcamıyor muyuz?

Kutsal Motorlar izleyiciyi diken üstünde tutan bir yapım, epizotlar arasında bütün oluşturacak bir bağ kurmak imkansız fakat günümüz dünyasında da işler tam da bu şekilde gitmiyor mu? Bu yüzden filmin yabancılaştırma geleneğinin yanında izleyicisini çokta yabancı olmadığı bir evrene davet ettiğindendir ki hikaye anlatıcılığı geleneğine ve sanat yoluyla duyguların boşalmasına da göz kırpmaktadır.