Alexander Nevsky Yorumları

Steven Spielberg, 15 yaşında bir ergen iken, John Ford ile yüz yüze görüşme imkanı bulmuş ve ondan şu sözleri duymuştu : "Ufuk çizgisini çerçevenin alt kısmına ya da üst kısmına yerleştirme sanatını ayırt etmeyi öğrendiğin zaman - ama asla çerçevenin tam ortasından geçirmeyi değil - ve neden üstte ya da niçin altta olması gerektiğini anlayabildiğinde, oldukça iyi bir film yönetmeni olabilirsin." Eisenstein da Ford'un değerini bilenlerden biri idi. Alexander Nevsky filminde de ufuk çizgileri hep olmaları gereken yerde bulunur. Verili hikayeyi, amaç doğrultusunda anlatma zorunluluğu nedeniyle can alıcı sekanslarda gerekli olan, bu kadar alçak seviyede ufuk çizgisi kullanımı için, imaj kompozisyonu ve müzik arasında Diyalektik Etkileşim kurulması gerekir ve çok meşakkatli bir girişim olduğu kesindir. Bu filmde, bulutların kıvrımları ile müziğin melodisi, orduların hareketleri ile müziğin akor yürüyüşleri, inanılmaz olsa da birbirleri ile ilintilidir. Özellikle, "Buz Üstünde Savaş" sekansında ufuk çizgisinin formel olarak esere nasıl entegre edilebileceğini görmek olasıdır. Töton Şövalyeleri üzerinde haşmetle yükselen gökyüzü, müziğin storyboard temelinde yapılan milimetrik hesaplamalar ile, her zaman en doğru yerde, en uyumlu notalar ve enstrümanlar ile görüntüye eşlik eden armonisi ve ardından seyirciye doğru taarruza geçen düşman ordularının, müziğin en gerilimli anında perdede giderek büyümesi, hacim kazanması gibi biçime ilişkin ayrıntılar ilk izleyişte genellikle algılanmaz ama seyirci istenilen ruh haline sokulmuştur bile. Epik filmlerde, yönetmenlerin hala daha, bu filmdekiler ile aynı kamera açılarını kullanmakta olduğu görülebilir. Filmin bir yerinde 180 derece kuralı dahi ihlal edilir ama topyekun taarruza geçmişken, birdenbire farklı yöne doğru hareket halinde gösterilen süvarilerin kaçtıklarını düşünmeyiz, çünkü müzik izlenimlerimizi çoktan esaret altına almıştır. Prokofiev'in eseri ayrıca, ciddi orkestra repertuarlarına giren ender film müziği örnekleri arasındadır. The Battle on Ice dinlenerek, her zorluk öncesi motivasyon düzeyi arş u ferş'e uzanabilir. Neyse... Temas sağlanıp muharebe başladıktan sonra, ciddiyet elden bırakılarak, biraz cıvıtılır, düşman gülünç duruma düşürülür, burlesk öğeler perdeyi işgal eder ancak amaç, gerçek savaşın arifesinde, topluma bir nebze olsun özgüven aşılamak idi zaten. Yoksa Almanlar filmden korkup da işgalden vazgeçecek değillerdi tabii ki. Komiteler sanat üretemez derler bir de, genelde de doğrudur ama bunlar çok akıllı adamlardı. Hatta Prokofiev bir keresinde, siyah taşlarla oynamasına rağmen, Satranç oyununda Capablanca'yı yenebilecek kadar da zeki bir şahsiyetmiş. Öyle gazozuna oynanan bir parti de değil, cayır cayır mücadele edilen bir müsabaka. Bu oyun kaydedilmiştir ve Internet'de bulunabilir. Star Wars filmlerindeki Palpatine ve Stormtrooper tasarımları bile, bir açıdan bu filmdeki ruhani lider ve piyade birlikleri sunumlarından etkilenmiştir. Barbar Conan filmindeki kimi ayrıntılar için yine aynısı geçerli. Her iki Sergey açısından bu çalışma, asıl başyapıt Korkunç Ivan serisi için de bir nevi ısınma turu, uvertür işlevi görmüştür ve 1941 yılında Moskova'da tepelerine bomba yağarken ve kent boşaltılırken, aynı mekanda çalışamasalar da, işbirliğini bırakmamalarını sağlayan, inançlı ve güçlü birlikteliğin temel harcını karmıştır.