RAPA NUİ ADASI (PASKALYA ADASI)
Yıllardır,tarihçiler tarafından, kaderi konusunda birçok teori üretilen ancak her haliyle,sefil dünyanızın kötü kaderinin acıklı bir alegorisi sayılabilecek,bir ada Paskalya Adası. Adanın,en ilgi çekici özelliği,
dış dünyadan tecrit edilmiş yapısı. Pasifik' Okyanusunda bulunan ada, 163 km2 büyüklüğünde. Bugünkü nüfusu ise son derece az, tahmini olarak 4000 kişi yaşıyor. Nüfusun çoğunluğu,
Rapa Nui adı verilen yerlilerden oluşmakta. Ada,Avrupalılar tarafından 1772 yılında keşfedilmiş ve keşif tarihi PAskalya Günlerine denk geldiğinden bu isimle anılır olmuş. Yapısı Volkanik olan ada, tarihin en gizemli medeniyetlerinden birine ev sahipliği yapmış.
RAPA NUİ UYGARLIĞI
Bu uygarlığın tarihçesi hakkında çok az şey bilinmekte.
Rongorongo adı verilen ve bugün de tam olarak çözülemeyen bir yazı diline sahipler. 1722 yılında, adaya ayak basan Hollandalı kaşifler,buraya geldiklerinde; sayıları 3000'i aşmayan iki yamyam kabilesinden ibaret kalan bu uygarlığın nasıl bu hale geldiği ise tam olarak bilinmiyor. Kendilerini, uzun ve kısa kulaklar diye ayıran bu yerliler, yazı dilini neredeyse unutmuş durumdalar. Ancak,medeniyetin parlak dönemleride, Moai adı verilen heybetli heykeller dikebilecek güçte oldukları açık.
Adada yürütülen genetik araştırmalar,Rapa Nui'lerin, Polenezya kökenli olduklarını ortaya koymuş durumda. Adanın dramatik kaderi ise,bugün hakkında bir şeyler söylüyor.
Ada,son derece yeşil ancak neredeyse hiç ağaç yok. Bir zamanlar geniş palmiye ormanlarıyla kaplı olduğu bilinen ada,Rapa Nui'lerin zamanla genişlemesiyle birlikte tamamen talan edilmiş. Moai adı verilen heykellerin inşasında kullanılan palmiyelerin hızlı tüketimi,beraberinde etnik çözülmeleri getirmiş. Etnik olarak ayrışan bu halk, kaynaklar yüzünden büyük bir savaşa girişmişler. Açlık beraberinde yamyamlığı getirmiş. Nüfuslar arası kölelik ve bozulma hızla artmış. Kabileler birbirilerini avlar olmuşlar. Hayatta kalmak için öldürmek tek kural haline gelmiş.
Kötü bir Holywood filmine yada saçma bir masala ben
zeyebilir:Ama bunların yaşanmış olma olasılığı yüksek. Yaşanabilme olasılığını ise size bırakmak isterim.
Bu ilginç medeniyetten geriye, volkanik kayaçlara oyulan dev Moai heykelleri ve okuyamadığımız birtakım taş tabletler kalmış durumda. Açlık yüzünden,din ve inanç sistemlerinden tutun,etnik yapılarına kadar her şeyiyle hayvanlaşan bu medeniyetin kaderi,gerçekten çok acıklı.
Geriye kalan iki kabilenin kaderi ise Avrupalılar'ın taşıdıkları çiçek ve frengi gibi hastalıklardan dolayı pek de hoş olmamış. Sayıları 1883 yılında 114 kadar kalan yerlilerin neredeyse tamamı bugün asimile olmuş durumda.
MOAİ HEYKELLERİ Büyük ihtimalle dinsel bir anlamları olmakla birlikte,ne ifade ettikleri bilinmiyor. Tek parça,Volkanik kayaçlara oyulan,dev ve heybetli yüzlerden oluşan bu heykellerin,en yüksekleri 22 metre boyunda. Adada 1000'e yakın sayıda var. Birçoğu "Ahu" adı verilen taş kaidelere oturtulmuş ancak adanın kötü tarihi,bu heykelleri de etkilemiş. Heykellerin bir kısmı, kaidelerinden sökülmüş ve devrilmiş durumda. Adanın çeşitli noktalarına yerleştirilmişler bu konumların bir anlamı olup olmadığı bilinmiyor.
Erkek figürlere "Moai Kavakava", dişi figürlere ise "Moai Paepae" deniyor. Bazı heykellerin baş kısmına, "
Pukao" adı verilen silindirler yerleştirilmiş. Bugün sadece 100 tanesi kalmış durumda. "Pukao"lar kırmızı renkte olabiliyorlar.
Heykellerin çoğu,renksiz. Ancak bazılarına,göz-kaş gibi ayrıntılar da resmedilmiş. Heykellerin nasıl oyulduğundan ziyade, Ahulara nasıl yerleştirildikleri tam olarak çözülememiş bir ayrıntı. Zira, ilkel yöntemlerle ağırlıkları onlarca tonu bulabilen bu heykelleri taşımak ve bir kaideye yerleştirmek,çok ama çok güç bir iş. Elbette iş bu noktadan sonra Daniken gibi sahtekarlara kayıyor. Bu yüzden gizemin o kısmını atlıyorum.
Sebebi ne olursa olsun, bu adanın kaderi,insanlığın kaderi hakkında çok ciddi bir uyarı sunuyor. Kaynaklarımız,kısıtlı ve kültürlerimiz bir anı olmaya aday. Üzücü ancak gerçek bir gizem.
HEYKEL DİKİMİYLE İLGİLİ BİR NOVA BELGESELİGÜZEL BİR BBC ŞEYSİ (4 Parça)
DANS EDEN KIZLARLI BİR GÖRSEL (Adaya gitcem lan)