Zodiac

Filmi geçenlerde bir daha izledim ve bu kez daha çok vuruldum sanırım. Kafamdaki bazı soru işaretleri de kalkmış oldu böylelikle. Gerçekten Fincher’ın en olgun eseri. Klişe bir yapısı olduğu iddia edilse de farklı boyutlarda ilerleyen bir kurgusu var. Mesela Paul Avery’yi (Robert Downey Jr.) filmin içerisinde birden kesmesi bu tür filmler için bir ilk sanırım ve cesur bir hareket. Senaryonun sağlam oluşu zaten beklenen bir olaydı çünkü yaşanmış ve kitaba alınmış bir eser bu ama asıl etkileyici olan kurgu masasından çıkan iş ve Fincher’ın yetenekli dokunuşları. Fincher sonlara doğru sanki biraz taraf tutmuş yada amerikan kamuoyunun düşündüklerini aktarmış ama filmin genelindeki tarafsız tutumu pek etkilemiyor bu.

Tabi bir başka; belkide en önemli nokta karakterlerin gelişim süreci. Toschi ve ortağı başlarda isteksiz veya hedefsiz girdikleri bir işte gittikçe çözümsüzlüğe ve başarısızlığa sürükleniyorlar ve Toschi’nin ortağı Armstrong bu olayları(daha doğrusu bu belirsizliği) daha fazla kaldıramayacağını düşünüp ayrılıyor davadan. Bu noktadan sonra Toschi umutsuzluğa düşse de devam ediyor ama umutsuz bir şekilde tabiki. Bu noktadan sonra devreye Robert Graysmith’in girmesi filme ivme kazandırıyor ve filmin uzun süresinin hakkını veriyor. paranoyak bir tutkuyla bu işe girişen Graysmith’in amacı tam olarak verilmiyor aslında. Yani gerçekten insani duygularla bu katilin yakalanmasını mı istiyor? yoksa kendinin de belirttiği gibi sadece onun suratına bakıp bu işin son bulmasını yani kendisini ikna etmek mi istiyor? ki burada Graysmith çözüme çok yaklaşsa da davanın uzun yıllara yayılmış olması ve artık pek bir kimsenin bu olayla ilgilenmemesi yine sonu çıkmaz sokak olan bir yola savuruyor Graysmith’i. Gerçi filmin sonunda Graysmith kendini bir şekilde tatmin ediyor ama dava her yönüyle sonuçsuz kalıyor.

Fincher için bu olayın büyük önemi olduğunu biliyoruz. Küçükken bu olayla büyümüş ve kafasına da baya takmış belli ki. İzleyiciye göstermek istediği şey de yaşadıklarıyla tıpatıp aynı. Yani koskoca bir "belirsizlik". Tabi bunun yanında yazılan kitapdan yola çıkılarak yaratılmış güçlü yan karakterler var ama dediğim gibi üstünde asıl durduğu şey bu olayı tümüyle çevreleyen çözümsüzlük ve belirsizlik duygusu. ve bunu da çok çok iyi veriyor Fincher filminde. Film tamamiyle sürece odaklanmış. Katilin kim olduğuyla ya da nedenleriyle zerrece ilgilenmiyoruz. Tek amaç sürecin kendisini anlatmak ve ona tanık olmak. Bence bir çok izleyicinin ıskaladığı nokta bu. Neden-sonuç ilişkisi arıyorsanız yanlış filmdesiniz.

Son olarak oyuncu kadrosu her şeyiyle mükemmel. Hatta filmin sonlarında Graysmith’in bir ipucu sebebiyle Bob Vaughn’un evine gittiği sahnedeki Vaughn’u canlandıran Charles Fleischer bile kısacık rolüne rağmen müthiş oynamış. Ayrıca bu bodrum sahnesi ve onun öncesindeki gelişim süreci de sinema tarihinin en iyi sahnelerinden bence. Bu sahnenin, okuduğum kadarıyla uzatılmış bir kurgusu varmış ama Fincher hala filmin Director’s cut’ını yayınlamadığı için bilemiyoruz tabiki(ya da gerçek Director’s Cut diyelim buna)

Neyse tamamiyle bir başyapıt var önümüzde ve eğer sadece bir kez izlemiş ve yeterince tat alamamış olanlar bir kez daha izlemeli mutlaka. Kafadaki soru işaretleri bir yana filmin geneline hakim de olunabilinir böylelikle