Possession

Zulawski harikası ve sinema sanatını gözümde yücelten filmlerden. Metafor manyağı film Repulsion'ın aynı kuşaktan kuzeni, avrupa korku sinemasının ise kardeşi. Tam anlamıyla sinemasal bir şölen.

Ettiğimiz övgülerden sonra filmimize gelelim. Takibi zor olan ve sağlam dikkat isteyen film, evliliklerden, karşıtlıklara(ki bu metafor inanılmaz baskındı. Doğu-batı almanya, kadın-erkek, modern-yobaz, annelik-fahişe olgusu, batının anlaşıyışı olarak ayrıca bir kez daha doğu-batı...vs.) İnsanın sırtında kambur olmuş sosyal ağırlıktan, metafizik konulara kadar birçok konuyu öyle işliyor, öyle işliyor ki bambaşka, daha önce benzerini hissetmediğiniz bir duyguyla kıvranıp duruyorsunuz. Metafizik olaylar büyük yer kaplıyor. Hala tartışılan şeytan-yaratık olayı Anna'nın mı yoksa Mark'ın eylemlerinin bir sonucu mu? Ya da onu tetikleyen şeylerin kaynağının sahibi hangisi?

Efsane sahnelere sahip filmin en çarpıcı bölümleri Mark'ın kendi kendine konuştuğu bölümler, Anna'nın metroda sinir krizi geçirdiği an(eşi benzeri yok bunun yada ben henüz izlemedim) yine anna'nın tecavüze uğradığı sahne, hayvani atmosferi içinde Anna'nın mutfaktaki olayı ve daha bir çok sahne ve aralarındaki bağlantılar; dahası çözüm bekleyen onlarca soru filmi tamamiyle çarpıcı kılıyor.

Cinsellik ise başlı başına olay. Adjani film için boşuna psikolojik porno dememiş zamanında. Filmdeki erotik ve pornografik(aslında bunları tek bir tanıma oturtmak yanlış) sahneler belli bir yol izleyen algı için farklı bir deneyim olacaktır. Psikolojik porno deyimi uygundur çünkü bu sahnelerin hepsi freudyen açıklamalar içinde yerini alıyor. İşte algının dağılma sebebi bu. Sebep/sonuç diye bir şey yok. Bir tanım yok yani. Anna'nın kendi yaratığını oluşturması ve bunun doğrultusu(öncesi) olan kendi kendine gerçekleşen tecavüz sahnesi genel için saçma ve alakasız gelecektir. Unutulmaması gereken şey ise Anna'nın belli bir kavramı karşılamaması. Algısı kaymış olan değildir, algıyla oynayandır Anna. Bu yüzdendir ki adı bile Anna değildir ya da gerçekleşen tecavüz acaba olmuş mudur?

Zulawski işin bokunu çıkarıp bizi röntgenci konumundan sıyırıp interaktif bir ortama sokmaya çalışıyor. İyi de ediyor çünkü filmle bir bütün oluyoruz. İşte bu yüzden algısı oynanan taraf bizleriz. Oyunculuklar zaten iyi olmak zorunda ki gerçekçilik kaybolmasın. Adjani yarıyor da Sam Neil çok iyi. Kendi kendine mırıldandığı sahnele tavan olmuş. Adjani ise Adele H.'dan bir adım önde şov yapıyor. Deneuve'ün, Adjani'yi izledikten sonra hemen telefona sarılıp övgülerini sıralaması manidar.

Neyse kısaca gerilimiyle etkilendiği Bergman'dan, Polanski'den belki de Nicholos Roeg'den de ileri taşımış olayı. Repulsion'ın, Bad Timing'in, The Tenant'ın ve Don't Look Now'ın önüne rahatlıkla koyabileceğim bu filmi mutlaka izleyin. Ben ikinci defa izledikten sonra bir şeyler yazıyorum ki daha neler neler var filmde. Sinematografiden ve işçilikten bahsetmedim bile.

Aslında bu filmi anlamamak çok normal ,fazlasıyla karışık ,olaylar birbirinden bağımsızmış gibi ilerliyor, fakat yönetmenin hayat hikayesini bildiğimizde bize kapılar açılıyor. Yönetmen o dönemde yaşadığı aile içi travmatik olayları ekrana yansıtmış. Hatta bazı olayları hiç değiştirmeden göstermiş. Yönetmen için oldukça özel bir film olmalı. Ve korkutucu görünen bu film aslında insanların ve ana olarak bu yönetmenin o dönemde hissettiklerini yansıtıyor ,ve bu olayları, bu ihanetleri gerçekten hissetmek filmden daha da korkutucudur. Bağırıp da sesini duyuramamak, yüreğinin ağladığını kimseye gösterememek. İçimizdeki bir şeyin öldüğünü kimseye anlatamamak. Bütün kanlar, bıçaklar - kalpte olan yaralardır. Soluk çekimler ,gri mekanlar da - ruhun her yere yabancı hissetmesi, yalnızlığı ,çaresizliği temsil ediyor. Ana karakterlerin “ikizleri” ise ana karakterler tarafından partnerinde görmek isteyip göremediği karakteristik özellikleri temsil ediyor. Canavar ise Anna’nın içinde büyüttüğü travmalar, korkular. Ve yeraltında geçirdiği “patlama” da içinde bastırmaya çalıştığı negatif düşünce ve hiss yığınının ortaya çıkmasından başka bir şey değil. 
Filme bu açıdan bakınca içimden korkmak değil de üzülmek geldi. Filmde daha binlerce anlamlar var ,savaş sonrası insanlar arası çatışmalar gibi, Avrupa sineması ve Hollywood sineması arasındaki çatışmalar gibi ,aile arası çatışmalar, ebeveyn çocuk çatışması gibi. Bu film, Andrzej Zulawski’nin patlaması ,sesini ,çığlığını duyurmaya çalıştığı yer. Evet diyebilirdim ki bu sadece korkunç ,tüyler ürperten bir film ama hayır,bu yönetmen için ve yönetmeni hissedenler için çok daha fazlası.