Budala Kadınlar

Eric von Stroheimın en ünlü filmi Greed (Tutku, 1924) olsa da başyapıtı Foolish Wivestır (Budala Eşler). Tutku gibi yine kuşa çevrilen bu filmden de günümüze kalan (özellikle 1972deki büyük yenilemeden sonra) çok daha derli toplu ve tutarlı bir uyarlama. Filmde bir Amerikan diplomatının ihmal edilmiş karısını ayartmaya çalışan, kökleri sözde Monte Carloya dayanan ahlaksız ve sahte aristokrat Kont Karamzini bizzat Stroheim canlandırıyor.

Bu nükteli ve acımasız denilecek ölçüde nesnel film, Stroheimın sinemada ironinin ilk büyük ustası olduğunun kanıtı. Absürd bir aptallığı olan, önüne gelen kadınla kırıştıran, pişkin bir sahtekar ve işler sarpa sarınca da tabanları yağlayan anti kahraman Karamzin, baştan sona şeytani özelliklerle donatılsa da o ve kendisi gibi yoz arkadaşları, erdemli Amerikalı koca ve onun basmakalıp karısından çok daha eğlenceli. Filmin tonunu belirleyen bu serinkanlılık ve belirgin yansızlık, karakterlerin çevresindeki dünyanın ayrıntılı ve kapsamlı bir betimlemesiyle pekiştiriliyor; çeşitli görsel taktikler (katmerli derinlik, çerçevenin kenarındaki kıyısındaki devinim ve birden çok çekim açısı) her sahnenin geçtiği yerin köşe bucak, 360 derece farkında olmamızı sağlıyor ve böylece mekan perdede bütünleniyor. Stroheim kartlarını dağıtırken, yavan Amerikalılarını sıkıcı, yavan mekanlara yerleştiriyor; bunun dışındaysa neredeyse tüm planlarda, ayrıntıların, ışığın, jestlerin ve hareketlerin zengin ve titreşen etkileşimleriyle gözümüz kamaşıyor.